Verzekering opzeggen? Mag niet…

De situatie

Een mevrouw met betalingsachterstanden buiten haar schuld wil haar zorgverzekering opzeggen. Bij een andere verzekeraar kan ze namelijk wel de broodnodige fysiotherapie behandelingen vergoed krijgen. Maar haar zorgverzekeraar wil haar niet laten gaan. Eerst betalen, dan pas vertrekken!

De rechtsregel

Een verzekerde kan de zorgverzekering niet opzeggen bij een betalingsachterstand. Maar een zorgverzekeraar mag hier van afwijken.

Bijbetalen

Yelda Begzad*) heeft schulden. Die zijn niet zomaar ontstaan. Ze is het slachtoffer geworden van enorme navorderingen van de Belastingdienst Toeslagen, omdat er iets niet helemaal klopte in de verantwoording van de kinderopvangtoeslag voor haar dochter. Dat is alweer jaren geleden, maar Yelda heeft nog steeds moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Gelukkig is ze inmiddels wel door de Belastingdienst erkend als slachtoffer. Ze krijgt alle nodige hulp bij het aflossen van haar schulden.

Is alle stress de oorzaak van haar ziekte? Yelda weet het niet. Feit is dat ze anderhalf jaar geleden lage rugklachten kreeg. Hiervoor heeft ze fysiotherapie nodig. Maar de vergoeding daarvoor uit haar zorgverzekering is niet toereikend. Ze zou zelf een aanzienlijk bedrag moeten betalen. Geld dat ze niet heeft.

Het liep tegen het einde van het jaar en inventief als ze is, ploos Yelda van een groot aantal zorgverzekeringen de polisvoorwaarden na. Ze ontdekte dat ze bij een andere verzekeraar veel voordeliger uit zou zijn. Die dekte in een aanvullende verzekering de fysiotherapie behandelingen die ze zo hard nodig had. Ze meldde zich aan en kruiste het vakje ‘wilt u gebruik maken van onze opzegservice bij uw oude verzekering’ aan. Probleem opgelost. Dacht ze. Ze belde alvast met de fysiotherapiepraktijk om een eerste afspraak te maken in januari.

Aanmaning

Helaas, dat was te optimistisch gedacht. Binnen een week kreeg ze een brief van haar oude verzekeraar. Opzeggen kon niet, stond erin. ‘U hebt bij ons een betalingsachterstand van € 240,00. Wij hebben u hiervoor in september al een aanmaning gestuurd. U kunt daarom uw zorgverzekering bij ons niet opzeggen. U dient hiertoe eerst uw betalingsachterstand te voldoen.’

Yelda schrok. Dat van die betalingsachterstand, dat klopte. Zeker, ze had vóór de zomer even geen geld voor de maandpremie en een deel eigen risico. De automatische afschrijving daarvan was mislukt. Maar handmatig alsnog overmaken was geen optie. De schulden van Yelda waren ondertussen namelijk overgenomen door de SBN. En die had haar nadrukkelijk laten weten dat het niet de bedoeling was dat ze die schulden alsnog zelf zou voldoen. Dat werd haar zelfs met zoveel woorden verboden ‘om de soepele afwikkeling van uw financiële positie niet in gevaar te brengen’.

Nou ja, dat risico zou ze dan maar nemen. Dus nam ze contact op met het incassobedrijf dat de schuld moest innen. De contactgegevens stonden in de aanmaningsbrief van de zorgverzekeraar. Maar helaas, bij het incassobedrijf hadden ze inmiddels bericht gekregen dat de SBN deze betalingsachterstand had overgenomen. Ze konden geen betalingen van Yelda zelf meer accepteren.

Eerst betalen

Wat nu? Ze belde met haar zorgverzekeraar. Schreef een brief. Maar de reactie bleef kort en zakelijk: eerst betalen, dan opzeggen. Ze belde met de SBN, maar ook daar konden ze niets voor haar doen. ‘Uw dossier is in behandeling’, klonk het. En dat zou nog wel een poosje zo blijven, want de achterstanden bij deze instantie liepen alleen maar op. ‘U bent niet de enige die lang moet wachten op afwikkeling. We proberen het allemaal zo zorgvuldig mogelijk te doen.’ Ze belde met het sociale team van haar gemeente, waar ze haar al eerder goed geholpen hadden. Maar ook zij konden niets uitrichten.

Maanden gingen voorbij. Maanden met pijn, zonder fysiotherapie. Aangeslagen nam Yelda uiteindelijk contact op met de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ). Ze had ondertussen het gevoel dat alle instanties tegen haar samenspanden. Eerst de Belastingdienst, nu de zorgverzekeraar, het zal toch niet dat er wéér ergens in een dossier een vinkje achter haar naam staat waardoor ze op alle mogelijk manieren dwars gezeten wordt…

Klacht

De SKGZ bekeek de klacht van Yelda en schreef uiteindelijk een brief aan de verzekeraar. Met als centrale vraag: ‘Is uw organisatie bereid om rekening te houden met de situatie waarin mevrouw Begzad verkeert door haar alsnog te laten overstappen naar een andere zorgverzekeraar?’ Dat hielp. Kennelijk was dit de eerste keer dat een klachtenfunctionaris bij de zorgverzekeraar serieus naar het verhaal van Yelda keek. Die reageerde vervolgens resoluut en adequaat. Met excuses voor de ontstane situatie. En dat ze ervan wilden leren, want natuurlijk wilden ze rekening houden met de individuele omstandigheden van hun verzekerden. En dat dat wettelijk ook mogelijk was bij opzeggen. Yelda Begzad kon toch overstappen. En met fysiotherapie beginnen. Zo snel mogelijk!

Meer informatie

Artikel 8a lid 1 Zorgverzekeringswet bepaalt dat een verzekeringnemer de zorgverzekering niet kan opzeggen als hij een betalingsachterstand heeft en door de zorgverzekeraar is aangemaand om alsnog te betalen. Op het eerste gezicht lijkt het vreemd dat een wanbetaler niet kan opzeggen. Toch is dat in beginsel logisch. Zorgverzekeraars mogen mensen immers niet weigeren voor de basisverzekering. Dus ook niet als ze bij een andere verzekeraar nog schulden hebben. Het opzegverbod bij wanbetaling is bedoeld om te voorkomen dat wanbetalers na een opzegging bij de ene verzekeraar, zichzelf of iemand anders direct weer verzekeren bij een andere verzekeraar en ook daar schulden opbouwen. En mogelijk zelfs bij een derde, vierde of vijfde zorgverzekeraar. In de Memorie van Toelichting bij de wet heet dit een ‘carrousel van wanbetalers’. Artikel 8a lid 1 Zvw voorkomt zo’n carrousel. Je zit als verzekeringnemer in principe vast aan je zorgverzekering, tot je alle vorderingen van je verzekeraar hebt voldaan, inclusief rente en eventuele incassokosten.

Maar de wet is niet absoluut. Heeft de zorgverzekeraar de zorgverzekering of de dekking daarvan geschorst of opgeschort, dan mag hij de opzegging niet weigeren. Dat is ook logisch, want dan zou iemand vast zitten aan een zorgverzekering die geen dekking (meer) biedt.

Verder staat in artikel 8a lid 2 Zvw dat lid 1 niet van toepassing is als de zorgverzekeraar de verzekeringnemer binnen twee weken te kennen geeft de opzegging te bevestigen. De wet laat daarmee ruimte voor maatwerk, om recht te doen aan de individuele situatie waar dat nodig is.

*) Niet haar echte naam. Het verhaal van deze casus is aangepast om herkenning te voorkomen. De achterliggende feiten van de casus zijn conform de werkelijke gang van zaken.